Οι ανισορροπίες της διεθνοποιημένης και χρηματιστικής-κερδοσκοπικής οικονομίας της αγοράς έχουν διαταράξει τη διατροφική, παραγωγική και οικολογική ισορροπία των τοπικών παραγωγικών συστημάτων που έχασαν την αυτοδυναμία τους.

Η διατροφική (ή επισιτιστική) κυριαρχία πρωτοεισήχθηκε ως όρος το 1996 από μέλη της Via Campesina, ενός διεθνούς αγροτικού κινήματος που γεννήθηκε στη Λατινική Αμερική, στο οποίο συμμετέχουν οργανώσεις μικρών και μεσαίων παραγωγών, εργατών γης και αυτόχθονων κοινοτήτων που υφίστανται τις συνέπειες της παγκοσμιοποιημένης κερδοσκοπικής οικονομίας της αγοράς, που ευνοεί τις μεγάλες εταιρείες, την εξειδικευμένη παραγωγή και τη συγκέντρωση γης και πόρων σε λίγους. 

Η διατροφική κυριαρχία δίνει προτεραιότητα στις μικρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις που διασφαλίζουν τοπικά, υγιεινά και πολιτισμικά κατάλληλα αγροδιατροφικά συστήματα, μέσα από κοινωνικά δίκαιες και οικολογικά και οικονομικά βιώσιμες και ηθικά δίκαιες μεθόδους παραγωγής, κριτικής/υπεύθυνης κατανάλωσης και αναδιοργάνωσης του εμπορίου. Με αυτόν τον τρόπο προωθεί περισσότερο ανθεκτικά συστήματα παραγωγής και διανομής τροφίμων και διασφαλίζει διατροφική αυτάρκεια σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. 

Εκφράζει την ανάγκη εξάλειψης της άνισης κατανομής της τροφής και πρόσβασης σε γη, νερό, σπόρους και άλλους παραγωγικούς πόρους, μέσα από την προώθηση διαδικασιών δημοκρατικού ελέγχου του παγκοσμιοποιημένου αγροδιατροφικού συστήματος.