Τα κοινωνικά κινήματα γύρω από το τρόφιμο αποτελούνται από δίκτυα ανθρώπων, ομάδων και οργανώσεων που αμφισβητούν τα βιομηχανικά συστήματα τροφίμων και πειραματίζονται με μια ποικιλία εναλλακτικών τρόπων παραγωγής, συγκομιδής, αναζήτησης, επεξεργασίας, διανομής και κατανάλωσης της τροφής. Τα κινήματα και οι πρωτοβουλίες που πρωτοστατούν, συνδέονται με μια σειρά από συλλογικές δράσεις, πρακτικές και έννοιες, όπως επισιτιστική δικαιοσύνη και κυριαρχία, δίκαιο εμπόριο, κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, αστική γεωργία, αγροοικολογία, αποανάπτυξη, και αναζητούν κοινωνικά δίκαιες και περιβαλλοντικά εφικτές λύσεις ως απάντηση στην απαξίωση της τοπικής γνώσης και δεξιοτήτων και της αξιοπρεπούς εργασίας, καθώς και στην κοινωνική και οικολογική περιθωριοποίηση. Θέτοντας ως επίκεντρο την ενδυνάμωση των τοπικών οικονομιών και κοινοτήτων και την επανατοπικοποίηση της οικονομίας μέσα από συλλογική δράση, συνεργασία και συμμετοχικές πολιτικές διαδικασίες επιδιώκεται μια δικαιότερη διανομή του πλεονάσματος, τόσο σε τοπικό, όσο και σε διεθνές πλαίσιο. 

Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο δυναμικά παγκόσμια κινήματα τροφής είναι το Slow Food, το οποίο δρα συλλογικά για να εξασφαλίσει «καλό, καθαρό και δίκαιο φαγητό για όλους» και να υπερασπιστεί τη βιολογική και πολιτιστική ποικιλότητα υποστηρίζοντας ενεργά τις τοπικές αγροτικές κοινότητες, τους παραγωγούς και τους αυτόχθονες πληθυσμούς, ιδιαίτερα σε φτωχές είτε απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη, όπου σπάνια είδη φυτών και ζώων και συνάμα τοπικές διατροφικές κουλτούρες κινδυνεύουν από εξαφάνιση. Το Slow Food που ιδρύθηκε το 1986 στο Τορίνο από τον Ιταλό ακτιβιστή Carlo Petrini, ως μια ευρωπαϊκή απάντηση στο αμερικάνικο μοντέλο του γρήγορου και βιομηχανοποιημένου φαγητού (fast food), σήμερα αριθμεί εκατομμύρια υποστηρικτές σε περισσότερες από 160 χώρες.