Α7 Περιβάλλον, κλιματική αλλαγή και υγεία
Το αγροδιατροφικό σύστημα και η εντατική βιομηχανική αγροτική παραγωγή, σε πολλές περιπτώσεις έχουν αποδειχθεί επικίνδυνα για την υγεία ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τη στρατηγική της Ενιαίας Υγείας (One Health) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), το πλαίσιο παραγωγής, διακίνησης, ασφάλειας και κατανάλωσης τροφής απαιτεί ολοκληρωμένη διαχείριση προκειμένου να επιτευχθεί βιώσιμη ισορροπία και βελτιστοποίηση της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των οικοσυστημάτων.
Σε μεγάλο βαθμό τα βιομηχανικά τρόφιμα που καταναλώνουμε και ο εντατικός τρόπος γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής τους απαιτεί αυξημένη χρήση φυτοφαρμάκων και τεχνητών αγροχημικών λιπασμάτων, καθώς και κακές συνθήκες εκτροφής των ζώων, που επιβαρύνουν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Συσχετίζονται έτσι, με συνθήκες παραγωγής που ευνοούν ποικίλες ασθένειες και τη μεταδοτικότητα των ζωονόσων, αυξάνουν την τοξικότητα των τροφίμων και του νερού και εντείνουν την καταστροφή των οικοτόπων (απώλεια της βιοποικιλότητας, αποψίλωση δασών, ρύπανση του αέρα, μόλυνση των υδάτων, ερημοποίηση των εδαφών).
- Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Το 2021, οι περισσότερες εκπομπές μεθανίου προήλθαν από τη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία. Αναμένεται οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων να συμβάλλουν στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά σχεδόν 1 βαθμό Κελσίου μέχρι το 2100, ξεπερνώντας το όριο που τέθηκε στην Συμφωνία του Παρισιού (2015)
- Αποψίλωση δασών και βιομηχανική γεωργία. Η βιομηχανική γεωργία είναι υπεύθυνη για το 50% της αποψίλωσης σε όλο τον κόσμο, που αφορά κυρίως την παραγωγή φοινικέλαιου και σόγιας και είναι ο μεγαλύτερος συντελεστής εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, εκτός του CO2.
- Ο ρόλος της υπερκατανάλωσης κρέατος στο οικολογικό αποτύπωμα. Σύμφωνα με την αναφορά Meat Atlas, η κτηνοτροφία αντιπροσωπεύει το 14,5% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (όπως διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και οξείδιο του αζώτου), επιδεινώνοντας τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Αυτό συμβαίνει λόγω εντατικοποίησης του κτηνοτροφικού τομέα που καλείται να απαντήσει στην αυξανόμενη ζήτηση της κατανάλωσης κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
- Ερημοποίηση της γης. Αναφέρεται στη διάβρωση των εδαφών και τη σταδιακή μείωση της γονιμότητάς τους. Οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αρνητική επίδραση της εντατικής γεωργίας και των ακατάλληλων πρακτικών (κακή άρδευση και φαινόμενα αλάτωσης εδαφών, υπερβόσκηση, αποψίλωση δασών), αλλά και σε κλιματικά φαινόμενα (ξηρασία, σφοδρές βροχοπτώσεις και ακραία καιρικά φαινόμενα) που οδήγησαν σε υποβάθμιση των φυσικών πόρων (έδαφος, νερό και βλάστηση).
- Μείωση βιοποικιλότητας. Η εντατικοποίηση, οι μονοκαλλιέργειες, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα και η αλόγιστη χρήση χημικών (φυτοφάρμακα και λιπάσματα), καταστρέφουν τη βιοποικιλότητα. Η καταστροφή των δασών και της άγριας ζωής, η εκχέρσωση των φρυγανικών και άλλων χορτολιβαδικών βοσκήσιμων εκτάσεων για την εγκατάσταση καλλιεργειών, η αποξήρανση λιμνών και υγροβιοτόπων, η υπεραλίευση, το μπάζωμα των παράκτιων περιοχών λόγω αστικοποίησης είναι μερικοί ακόμα παράγοντες συντελούν στην απώλεια της βιοποικιλότητας. Σύμφωνα με την έκθεση του WWF «Ζωντανός Πλανήτης, 2020» οι πληθυσμοί θηλαστικών, ψαριών, πουλιών, ερπετών και αμφίβιων έχουν μειωθεί κατά μέσο όρο 68% από το 1970.
- Τοξικά τρόφιμα. Οι βιολογικοί κίνδυνοι στα τρόφιμα (τοξικότητα) που προέρχονται από περιβαλλοντικές πηγές, όπως για παράδειγμα το νερό του ποτίσματος, ευνοούν ασθένειες και μολύνσεις εξαιτίας των αυξημένων εισροών χημικών.
- Βλέπε τα εκπαιδευτικά βίντεο του WWF:
– «WWF Ζωντανός πλανήτης 2020»
–“Μην τρως τον πλανήτη”- WWF Καλύτερη Ζωή,
Category: